سنگ کلیه “سنگریزه” های کوچک نمک و مواد معدنی در ادرار است. شایع ترین علامت سنگ کلیه درد شدید است. اکثر سنگ ها خود به خود منتقل می شوند، اما از روش های پزشکی برای برداشتن برخی از سنگ های کلیه استفاده می شود.در ادامه این مطلب از سایت دکتر محمدهادی قیومی به توضیحات بیشتری درباره سنگ کلیه می پردازیم با ما همراه باشید.
سنگ کلیه چیست
سنگ کلیه، نتیجه انباشت و تجمع مواد معدنی حل نشدنی در لایه های داخلی کلیه می باشد. این سنگ ها معمولا اگزالات کلسیم هستند، اما می توانند از مواد دیگری نیز تشکیل شده باشند. این سنگ ها می توانند به اندازه ای کوچک باشند که از مجاری ادراری عبور کنند، اما می توانند منجر به بروز دردهای شدیدی شوند.
علائم و نشانه های سنگ کلیه
ممکن است علائم نداشته باشید تا زمانی که سنگ ها به سمت لوله ها (حالب) حرکت کنند که ادرار از طریق آن ها وارد مثانه شما می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، سنگ ها می توانند جریان ادرار را از کلیه ها مسدود کنند.
- دردهای شدید در کشاله های ران
- مشاهده خون در ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- وجود گلبول سفید و یا چرک در ادرار
- کاهش حجم ادار دفع شده
عوارض ناشی از تشکیل سنگ کلیه
سنگ کلیه می تواند داخل بدن باقی بماند و منجر به بروز عوارضی از قبیل انسداد لوله اتصال دهنده کلیه به مثانه و در نهایت، دفع سخت ادرار شود. تحقیقات نشان می دهند، افراد مبتلا به سنگ کلیه بیشتر در معرض بیماری های مزمن کلیوی قرار دارند.
علت تشکیل سنگ کلیه
مصرف کم آب، شایع ترین دلیل تشکیل سنگ کلیه می باشد. این حالت عمدتا زمانی اتفاق می افتد که فرد در طول روز کمتر از هشت لیوان آب بخورد. زمانی که آب کافی برای رقیق شدن اوریک اسید وجود نداشته باشد، ادرار اسیدی خواهد شد. اسیدی شدن ادرار خود یکی از دلایل تشکیل سنگ کلیه می باشد. برخی شرایط پزشکی مانند بیماری کرون، عفونت های مجاری ادراری و سندرم اسیدوز توبولی کلیه، احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهند. سنگ کلیه شایع است. برخی از انواع در خانواده ها اجرا می شود. آن ها اغلب در نوزادان نارس ایجاد می شوند.
انواع مختلف سنگ کلیه وجود دارد. علت مشکل بستگی به نوع سنگ دارد.
وقتی ادرار حاوی مقدار زیادی مواد خاص باشد که کریستال را تشکیل می دهد، سنگ ها می توانند تشکیل شوند. این کریستال ها می توانند طی چند هفته یا چند ماه به سنگ تبدیل شوند. سنگ های کلسیم شایع ترین هستند. آن ها به احتمال زیاد در مردان بین سنین ۲۰ تا ۳۰ سال رخ می دهند. کلسیم می تواند با مواد دیگر ترکیب شده و سنگ را تشکیل دهد. اگزالات رایج ترین آن هاست. اگزالات در برخی غذاها مانند: اسفناج وجود دارد. همچنین در مکمل های ویتامین C یافت می شود. بیماریهای روده کوچک خطر ابتلا به این سنگ ها را افزایش می دهد. سنگ های کلسیم همچنین می توانند از ترکیب با فسفات یا کربنات تشکیل شوند.
انواع سنگ کلیه
- سنگ سیستین در افرادی که مبتلا به سیستینوری هستند ایجاد می شود. این اختلال در خانواده ها مشاهده می شود. هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار می دهد.
- سنگ های استروویت بیشتر در مردان یا زنانی که عفونت های ادراری مکرر دارند دیده می شود. این سنگ ها می توانند بسیار بزرگ شوند و می توانند کلیه، حالب یا مثانه را مسدود کنند.
- سنگ های اسید اوریک در مردان بیشتر از زنان رایج است. آن ها می توانند با نقرس یا شیمی درمانی رخ دهند.
- مواد دیگر مانند داروهای خاص نیز می توانند سنگ تشکیل دهند.
بزرگترین عامل خطرساز برای سنگ کلیه نوشیدن مایعات کافی نیست. اگر کمتر از ۱ لیتر (۳۲ اونس) ادرار در روز تولید کنید، احتمال بروز سنگ کلیه بیشتر است.
ریسک فاکتورها
سنگ کلیه در آقایان شایع تر از خانم هاست. این اختلال عمدتا در افراد بین سی تا پنجاه سال مشاهده می شود. افرادی که سابقه خانوادگی سنگ کلیه دارند، بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند. احتمال بازگشت مجدد سنگ کلیه نیز وجود دارد. مصرف برخی داروها، احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهند. داروهایی که برای درمان صرع و میگرن های شدید از سوی پزشک تجویز می شوند. علاوه بر این، مصرف طولانی مدت ویتامین D و مکمل های کلسیم می توانند باعث بالا رفتن سطح کلسیم شوند، عاملی که در تشکیل سنگ کلیه موثر است. ریسک فاکتورهای موثر در تشکیل سنگ کلیه می توانند شامل رژیم غذایی سرشار از پروتئین و سدیم، سبک زندگی، چاقی و اضافی وزن، فشار خون بالا و یا شرایطی باشند که بر میزان جذب کلسیم تاثیر می گذارند، مانند بیماری التهابی روده و یا اسهال های مزمن.
سنگ کلیه چگونه تشخیص داده می شود
تست های مختلفی برای تشخیص سنگ کلیه وجود دارد. معاینه فیزیکی می تواند درد در کشاله ران و یا نواحی اطراف کلیه ها را مشخص کند، علائم هشدار دهنده از ابتلا به سنگ کلیه. آنالیز ادرار نیز می تواند وجود و یا عدم وجود خون و یا عفونت در ادرار را نشان دهد. آزمایش خون نیز می تواند به تشخیص بیماری ها و اختلالاتی که باعث تشکیل سنگ کلیه می شوند، کمک کند. اولتراسوند، از جمله تست های تشخیصی سنگ کلیه می باشد. این تست برای خانم های باردار، کاملا ایمن است. بعد از تشخیص سنگ کلیه، تست اشعه ایکس می تواند میزان پیشرفت بیماری را به خوبی نشان دهد.
درمان سنگ کلیه
بهترین روش درمان سنگ کلیه با توجه به علائم موجود در نظر گرفته می شود. دفع حتی یک سنگ می تواند با درد شدیدی همراه باشد.
در افراد با سابقه سنگ کلیه، درمان های خانگی می تواند مفید باشد. اما در صورت عدم دفع سنگ، حتما باید با پزشک مشورت شود. در غیر این صورت، درمان باید شامل هیدراته مجدد بدن و یا مصرف داروهای ضد التهابی باشد.
در برخی موارد، سنگ شکنی (لیتوتریپسی) از سوی اورولوژیست تجویز می شود. درمانی که در آنف، سنگ ها به قطعات کوچکی شکسته می شوند تا امکان دفع آن ها فراهم شود. در صورتی که امکان انجام این روش وجود نداشته باشد، بیمار باید تحت جراحی قرار بگیرد. در روش های جراحی، برشی در قسمت پشت زده می شود و یا لوله ای ظریف داخل پیشابراه قرار می گیرد، تا سنگ ها برداشته شوند.
در صورتی که سنگ به پیشابراه چسبیده باشد، اورتروسکوپی تجویز می شود. در این روش، ابزاری به نام اورتروسکوپ، وارد پیشابراه و مثانه می شود و سنگ برداشته خواهد شد. سنگ جهت بررسی های بیشتر به آزمایشگاه ارسال خواهد شد.
درمان های خانگی
یکی از مهم ترین اقدامات این است که بیمار تا جایی که می تواند آب بخورد. در صورتی که رنگ ادرار زرد و یا قهوه ای باشد، نشان می دهد بیمار در طول روز آب کافی نمی خورد . ایجاد یک سری تغییرات در سبک زندگی می تواند به درمان و دفع سنگ های کلیه کمک کند. بدن به طور طبیعی، طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت، سنگ ها را دفع می کند. افراد مبتلا به سنگ کلیه باید به مدت یک تا دو روز، هر دو ساعت یک بار مایعات مصرف کنند. مکمل های ویتامین B6 نیز به درمان سنگ کلیه کمک می کنند.
آیا راهی برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه وجود دارد؟
افرادی که از لحاظ بدنی در سلامت کامل هستند، پیشگیری از بروز سنگ کلیه برای شان کار آسانی است. تنها کافی است در طول روز، آب به میزان کافی خورده شود. در برخی موارد، داروهای خاصی به منظور پیشگیری از تشکیل برخی انواع سنگ کلیه از سوی پزشک تجویز خواهد شد.
سخن پایانی
زمانی که مواد معدنی در کلیه انباشته شوند، شاهد تشکیل سنگ در کلیه ها خواهیم بود. مهم ترین عامل بروز سنگ کلیه، عدم مصرف آب کافی در طول روز می باشد. این اختلال می تواند با درد شدیدی همراه باشد، به خصوص هنگام دفع ادرار. سنگ ها معمولا داخل کلیه نمی مانند و به حالب راه پیدا می کنند. این عبور می تواند با اسپاسم و مشاهده خون در ادرار همراه باشد. توصیه می شود حتما جهت درمان سنگ کلیه به بهترین متخصص اورولوژی در اهواز در شهر محل سکونت تان مراجعه شود.
۰ دیدگاه